SPEEL JAVELOT IN WIJTSCHATE
Erfgoeddag - zondag 27 april 2025
Op Erfgoeddag slaan Heemkring Iepers Kwartier en De Javelotvrienden uit Wijtschate de handen in elkaar voor een boeiende invulling van het thema van dit jaar: ‘Game on’ (sport & spel).
In Zoale Spelewij krijg je een korte presentatie van het javelotspel. Javelot is een unieke volkssport in ons land die enkel nog in Wijtschate wordt beoefend door De Javelotvrienden, een club die in 1932 werd opgericht.
Het is een soort mix van vogelpik en speerwerpen. Vanop 8 meter afstand moet de speler telkens 2 pijlen, die uitgerust zijn met gekleurde kalkoenveren, naar een schietschijf werpen. Het verschil met vogelpik is dat de pijlen veel zwaarder zijn en er onderhands wordt geworpen, waardoor de javelotpijl in klokvorm omhoog gaat om daarna naar beneden te komen en zich in de schietschijf te planten.
Naast een presentatie kun je ook een kleine tentoonstelling bezoeken van objecten en foto’s van de Wijtschaatse club van De Javelotvrienden en krijg je uiteraard een initiatie, waarbij je zelf enkele javelotpijlen kunt werpen.
PRAKTISCHE INFO:
* Wanneer?: zondag 27 april 2025 van 10.00 tot 18.00 uur. Presentatie- en initiatiesessies om 10.00, 13.30, 15.00 en 16.30 uur
* Waar?: Zoale Spelewij (barak achter speelplein), hoek Hospicestraat/Kapellerie in Wijtschate
* Gratis toegang * Meer info via e-mail naar fred.vandenbroucke@telenet.be of telefonisch op het nr. 0493 27 43 32
Over het javelotspel verscheen er eveneens een 8 blz. tellend artikel in nummer 1 van deze jaargang van het tijdschrift ‘Iepers Kwartier’. Dit nummer is ook los te koop aan € 8 en kan besteld worden via de hierboven vermelde contactgegevens.
Nieuw kijk- en belevingsboek
‘DE IEPERLEE VAN BRON TOT MONDING’
Nieuw kijk- en belevingsboek ‘DE IEPERLEE VAN BRON TOT MONDING’
Heemkring Iepers Kwartier publiceerde n.a.v. zijn 60ste verjaardag een 72 blz. tellend boek over het volledige stroomgebied van de Ieperlee: van de bron in het Heuvelland tot de samenvloeiing met de IJzer. De vele foto’s worden afgewisseld met historische kaartjes en fotodocumenten samen met toelichtende tekstfragmenten. Thema’s die aan bod komen, zijn de ontstaansgeschiedenis van Ieper, de watercircuits in en om de Verdronken Weide, de verdwenen Sint-Michielsparochie, de aanleg van Dikkebus- en Zillebekevijver, de kanalisatie, de overwelving in de binnenstad, het beleg van Ieper, de sluizen en bruggen, Fort Saint-Nicolas en Fort De Knocke …
Het boek van auteur-fotograaf Jan Debrabandere kost € 25 en wordt te koop aangeboden in de shop van de toeristische dienst en de dagbladhandels Hans Depuydt (Frenchlaan), ‘t Iepertje (Menenstraat), ’t Winkeltje (Kalfvaart) en Scrypto (Oude Veurnestraat). Bestellen kan ook per e-mail naar fred.vandenbroucke@telenet.be. Dan wordt het thuisgeleverd. Een ideaal geschenk voor onder de Kerstboom voor al wie van onze stad en haar geschiedenis houdt!
Unieke publicatie over
KONING ALBERT I EN IEPER
Koning Albert I is ongetwijfeld één van de meest markante vorsten die ons land heeft gekend.
In deze publicatie leggen we de link tussen zijn koningschap en onze stad. Tijdens W.O. I is hij enkele keren in Ieper geweest. Na de Eerste Wereldoorlog bracht hij zeven officiële bezoeken aan onze stad. Zijn overlijden in 1934 werd d.m.v. twee rouwdiensten herdacht en tot op vandaag is er nog een jaarlijkse herdenking rond 17 februari door de Koninklijke Entente.
Daarnaast zijn er nog diverse monumenten en relicten in Ieper die aan hem herinneren, denken we maar aan zijn beeld op het belfort, de Grote Markt die zijn naam draagt, een medaillon met zijn beeltenis op café ‘In het Zilveren Hoofd’, een buste bovenop een huis in de de Stuersstraat en het roosvenster van de Sint-Maartenskathedraal ter ere van hem. En wist u dat onze stad ooit gelobbyd heeft om het nationaal Koning Albert I-monument, dat uiteindelijk in Nieuwpoort kwam, naar Ieper te halen. Er was zelfs al een maquette klaar!
Alle bovenstaande onderwerpen worden behandeld in deze rijk geïllustreerde 40 blz. tellende publicatie. Interesse om een exemplaar aan te schaffen? Schrijf dan 8 euro over op rekeningnr. BE30 0682 4915 2611 van Heemkring Iepers Kwartier, Sint-Niklaasstraat 5, 8900 Ieper. Vermeld ‘Koning Albert’ en uw naam en adres in de mededeling a.u.b.
Meer info: Frederik Vandenbroucke, GSM: 0493 27 43 32,
E-mail: fred.vandenbroucke@telenet.be
IN MEMORIAM DANIEL MASURE
STICHTER EN EREVOORZITTER VAN HEEMKRING IEPERS KWARTIER OVERLEDEN
Daniël Masure, stichter en erevoorzitter van Heemkring Iepers Kwartier is op vrijdag 17 februari 2023 overleden. Hij is 89 jaar geworden en verbleef sinds een drietal jaren in woonzorgcentrum Huize Sint-Jozef in Ieper. Daniël was voor zijn pensionnering actief als leerkracht Nederlands, geschiedenis en aardrijkskunde in het VTI van Ieper. In het jaar 1964 nam hij het initiatief om samen met enkele collega’s een heemkring op te richten. Daniël werd meteen voorzitter en bleef dit elf jaar lang. Hij werd opgevolgd door Karel M. De Lille die overleden is in februari 2002. Daniël nam toen opnieuw het roer over en nam vrijwillig ontslag in maart 2020. Hij werd opgevolgd door Frederik Vandenbroucke, de huidige voorzitter. Daniël werd door het bestuur aangesteld tot erevoorzitter van Heemkring Iepers Kwartier.
De belangrijkste bijdragen van Daniël Masure voor het tijdschrift ‘Iepers Kwartier’ vormen de themanummers ‘400 jaar geleden stierven de drie priesters van Reningelst (1968) en ‘De Madonna van Ieper’ (1974). De Europese Bibliotheek uit Zaltbommel gaf een boekje van Daniël Masure uit over ‘Ieper in oude prentkaarten’ (1972). Er verscheen hiervan een tweede druk in 1978. Hij schreef ook mee aan het boek ‘De Sint-Maartenskathedraal in Ieper’ en nog aan enkele werken.
Daniël Masure kon men gedurende vele jaren op zondagnamiddagen in de verkoopruimte van religieuze voorwerpen van de Sint-Maartenskathedraal ontmoeten. Hij gaf in de kathedraal ook talloze keren uitleg aan toeristen. Daniël was ook stadsgids in Ieper.
Voor zijn kerkelijke verdiensten kreeg hij het Zilveren kruis van Sint-Donatianus. Daarnaast ontving hij ook enkele burgerlijke medailles, onder meer van de stad Ieper.
De begrafenisplechtigheid gaat door in de Sint-Maartenskathedraal van Ieper op vrijdag 24 februari 2023 om 10 uur.
De begrafenisplechtigheid gaat door in de Sint-Maartenskathedraal van Ieper op vrijdag 24 februari 2023 om 10 uur.
Jean-Pierre Meirlaen
Secretaris-penningmeester van
Heemkring Iepers Kwartier
Secretaris-penningmeester van
Heemkring Iepers Kwartier
ontstaan van de vereniging
ONTSTAAN, DOEL,
WERKING EN EEN BEETJE GESCHIEDENIS VAN HEEMKRING IEPERS KWARTIER
De Heemkring ‘Iepers Kwartier’ werd opgericht in 1964. In dat jaar werd een cursus voor toeristische gidsen gehouden te Ieper, georganiseerd door de West-Vlaamse Gidsenbond. Aan het einde van de lessenreeks vonden de toenmalige cursisten dat hiervan iets tastbaars moest overblijven. Ze besloten tot het oprichten van een heemkundige vereniging, die ze de naam ‘Iepers Kwartier’ gaven. Dit had betrekking op het feit dat Ieper eertijds, naast Brugge, Gent en het Brugse Vrije, een van de vier leden was die Vlaanderen vertegenwoordigden. In het Frans werd de benaming ‘Le Quartier d’Ypres’ gebruikt. Dit werd door ons in het Nederlands omgezet in ‘Iepers Kwartier’.
De vereniging trad toe tot het West-Vlaams Verbond van Kringen voor Heemkunde (thans: Heemkunde West-Vlaanderen vzw), met op dat moment Jozef Penninck (+) uit Sint-Andries (Brugge) als voorzitter. Hij was het ook die de lessenreeks van de West-Vlaamse Gidsenbond te Ieper in goede banen leidde.
Doel van de vereniging
Het doel van de vereniging is onder meer het opzoeken, bewaren en publiceren van alle mogelijke gegevens op historisch, genealogisch, folkloristisch en heemkundig gebied uit onze stad Ieper, het bisdom Ieper (1559-1801) en de omgeving, waarbij eveneens belangstelling voor de provincie West-Vlaanderen en Frans-Vlaanderen niet wordt vergeten.
Eigen tijdschrift
Het beste middel om het doel van de vereniging te bereiken, is het publiceren van een eigen tijdschrift onder de titel ‘Iepers Kwartier’. Vanaf de stichting van de heemkring tot en met het jaar 2020 verscheen het als driemaandelijkse uitgave op A5-formaat, meestal op 32 blz.
In het jaar 2021 onderging het tijdschrift een ware metamorfose. Het verschijnt sindsdien driemaal per jaar op 28 blz., telkens op A4-formaat en in kleurendruk op glanspapier. Daarnaast verschijnt samen met het tijdschrift ‘Iepers Kwartier’ het uit 4 blz. bestaande mededelingenblad ‘Iepers Kwartier Actua’. Deze bijlage bestaat deels uit aankondigingen en nieuws, afkomstig uit de heemkring, maar ook uit bijdragen m.b.t. de culturele actualiteit.
Naast nummers met artikels over variërende onderwerpen, verschenen er ook verschillende themanummers, o.a. over de belforten, begijnhoven en duiventorens in West-Vlaanderen, de Kelten en de gemeentefusies in het Ieperse in 1970-’71.
Er worden ook verschillende ruilabonnementen onderhouden met
andere heemkundige kringen.
Een beetje geschiedenis…
Het oorspronkelijke bestuur (1964) omvatte acht bestuursleden:
- Daniël Masure (stichter en voorzitter van 1964 tot 1975 en van 2001 tot 2020 en gedurende deze periodes redactiehoofd van het tijdschrift)
- Karel De Lille (voorzitter van 1976 tot 2000 en redactiehoofd van het tijdschrift)
- Diane Debergh, Urbain Dedeyne, Frans Desmet, Valeer Desmet, Roger Verbeke, Georges Verschaeve.
Sedert midden 2020 leidt Frederik Vandenbroucke Heemkring Iepers Kwartier als derde voorzitter in de geschiedenis van de vereniging.
Op vlak van de opvallende en belangrijke activiteiten mogen we vermelden:
- 1973 (in samenwerking met de Jef Lesagekring): publicatie van een omvangrijke opstellenbundel rond de persoon van Robrecht van Bethune, de Leeuw van Vlaanderen, ter gelegenheid van het plaatsen van een nieuwe grafsteen in het koor van de Sint-Maartenskathedraal.
- 1974 (na tien jaar werking): organisatie van de Landdag van het Landelijke Verbond van Kringen voor Heemkunde.
- Vernieuwing van een klein monumentje te Boezinge (Carrefour des Roses) in samenwerking met het toenmalige Boezingse gemeentebestuur. Dit ter herdenking van de Bretoense gesneuvelden bij de gasaanval op 22 april 1915.
- Inrichting van een belangwekkende tentoonstelling onder de titel ‘Kant vroeger en nu’. Deze expositie vond plaats in de Kapittelzaal van de Sint-Maartenskathedraal.
- Ook werden er tentoonstellingen gehouden in Boezinge en in Langemark, terwijl meer dan 25 jaar lang onze heemkring op 2de Pinksterdag in het Ieperse VTI opmerkelijke exposities organiseerde over allerlei onderwerpen, zoals de Ieperse vestingen, Robrecht van Bethune, de Tempeliers, de Heilig Bloedprocessie te Voormezele, Onze-Lieve-Vrouw van Tuine (1383), de Kattenstoet en de Ieperse reuzen.
- In 1991 bracht Staf Verheye zijn eerste boek uit. Het betrof een dialectstudie onder de titel ‘Yperlienk, je stertje stienkt’.
- 1993: inzake kwaliteit van publicaties van Iepers Kwartier kreeg de heemkring de vierde plaats toegewezen op de provinciale waardeschaal.
- 1995: uitgave van het boek ‘De Looie 1721-1975’ van Staf Verheye.
- In 1997 bracht het bestuur van heemkring Iepers Kwartier het boek ‘De Stille Kerktoren – Bijdragen over de Ieperse St.-Niklaaskerk en -parochie’ uit. Hieraan schreven Jean-Pierre Meirlaen, Karel M. De Lille, Daniël Masure en Staf Verheye mee. In hetzelfde jaar verscheen ook ‘Van aan de Adriaansens-weg tot in de Jan Ypermanstraat – persoonsgebonden straatnamen in Ieper’.
- 1999: uitgave van het boek ‘Vier eeuwen Iepers herbergen’ van Staf Verheye.
- Na het overlijden van Karel M. De Lille in februari 2002 nam Daniël Masure opnieuw de leiding in handen van Heemkring Iepers Kwartier. Jean-Pierre Meirlaen werd aangesteld als secretaris in opvolging van Staf Verheye. Deze laatste werd ondervoorzitter.
- Organisatie van verscheidene tentoonstellingen in de Sint-Maartenskathedraal met als hoogtepunt in 2003 de tentoonstelling ‘Moord op de schepenen in 1303’ die duizenden bezoekers trok.
- 2004: het mededelingenblad werd grondig vernieuwd in een uitgave van het secretariaat. Vanaf 2020 kreeg het een nieuwe naam: ‘Iepers Kwartier Actua’.
- 2008: uitgave van het boek ‘Wuk zeg je?’, een herziene en uitgebreide versie van het eerder verschenen ‘Yperlienk, je stertje stienkt’ van Staf Verheye.
-2014: publicatie van ‘Onsterfelijke Ieperse figuren’, een boek over 44 bekende Ieperlingen die overleden zijn, maar blijvend in het geheugen van de stad gegrift staan.
- Na een grondige facelift in 2021 verschijnt het tijdschrift ‘Iepers Kwartier’ samen met ‘Iepers Kwartier Actua’ thans viermaandelijks. De redactieraad, bestaande uit Frederik Vandenbroucke, Rony Meire en Jean-Pierre Meirlaen waakt over de kwaliteit van de publicaties.
- In 2021 verscheen er, onder impuls van het ganse bestuur, andermaal een boek, getiteld ‘Ieper tijdens de Tweede Wereldoorlog’. Hieraan werkten volgende auteurs mee : Chris Beel, Annie Compernolle, Wilfried Desodt, Daniël Masure, Rony Meire, Jean-Pierre Meirlaen, André Nottebaere, Frederik Vandenbroucke en Staf Verheye.
Een beetje geschiedenis…
Het oorspronkelijke bestuur (1964) omvatte acht bestuursleden:
- Daniël Masure (stichter en voorzitter van 1964 tot 1975 en van 2001 tot 2020 en gedurende deze periodes redactiehoofd van het tijdschrift)
- Karel De Lille (voorzitter van 1976 tot 2000 en redactiehoofd van het tijdschrift)
- Diane Debergh, Urbain Dedeyne, Frans Desmet, Valeer Desmet, Roger Verbeke, Georges Verschaeve.
Sedert midden 2020 leidt Frederik Vandenbroucke Heemkring Iepers Kwartier als derde voorzitter in de geschiedenis van de vereniging.
Op vlak van de opvallende en belangrijke activiteiten mogen we vermelden:
- 1973 (in samenwerking met de Jef Lesagekring): publicatie van een omvangrijke opstellenbundel rond de persoon van Robrecht van Bethune, de Leeuw van Vlaanderen, ter gelegenheid van het plaatsen van een nieuwe grafsteen in het koor van de Sint-Maartenskathedraal.
- 1974 (na tien jaar werking): organisatie van de Landdag van het Landelijke Verbond van Kringen voor Heemkunde.
- Vernieuwing van een klein monumentje te Boezinge (Carrefour des Roses) in samenwerking met het toenmalige Boezingse gemeentebestuur. Dit ter herdenking van de Bretoense gesneuvelden bij de gasaanval op 22 april 1915.
- Inrichting van een belangwekkende tentoonstelling onder de titel ‘Kant vroeger en nu’. Deze expositie vond plaats in de Kapittelzaal van de Sint-Maartenskathedraal.
- Ook werden er tentoonstellingen gehouden in Boezinge en in Langemark, terwijl meer dan 25 jaar lang onze heemkring op 2de Pinksterdag in het Ieperse VTI opmerkelijke exposities organiseerde over allerlei onderwerpen, zoals de Ieperse vestingen, Robrecht van Bethune, de Tempeliers, de Heilig Bloedprocessie te Voormezele, Onze-Lieve-Vrouw van Tuine (1383), de Kattenstoet en de Ieperse reuzen.
- In 1991 bracht Staf Verheye zijn eerste boek uit. Het betrof een dialectstudie onder de titel ‘Yperlienk, je stertje stienkt’.
- 1993: inzake kwaliteit van publicaties van Iepers Kwartier kreeg de heemkring de vierde plaats toegewezen op de provinciale waardeschaal.
- 1995: uitgave van het boek ‘De Looie 1721-1975’ van Staf Verheye.
- In 1997 bracht het bestuur van heemkring Iepers Kwartier het boek ‘De Stille Kerktoren – Bijdragen over de Ieperse St.-Niklaaskerk en -parochie’ uit. Hieraan schreven Jean-Pierre Meirlaen, Karel M. De Lille, Daniël Masure en Staf Verheye mee. In hetzelfde jaar verscheen ook ‘Van aan de Adriaansens-weg tot in de Jan Ypermanstraat – persoonsgebonden straatnamen in Ieper’.
- 1999: uitgave van het boek ‘Vier eeuwen Iepers herbergen’ van Staf Verheye.
- Na het overlijden van Karel M. De Lille in februari 2002 nam Daniël Masure opnieuw de leiding in handen van Heemkring Iepers Kwartier. Jean-Pierre Meirlaen werd aangesteld als secretaris in opvolging van Staf Verheye. Deze laatste werd ondervoorzitter.
- Organisatie van verscheidene tentoonstellingen in de Sint-Maartenskathedraal met als hoogtepunt in 2003 de tentoonstelling ‘Moord op de schepenen in 1303’ die duizenden bezoekers trok.
- 2004: het mededelingenblad werd grondig vernieuwd in een uitgave van het secretariaat. Vanaf 2020 kreeg het een nieuwe naam: ‘Iepers Kwartier Actua’.
- 2008: uitgave van het boek ‘Wuk zeg je?’, een herziene en uitgebreide versie van het eerder verschenen ‘Yperlienk, je stertje stienkt’ van Staf Verheye.
-2014: publicatie van ‘Onsterfelijke Ieperse figuren’, een boek over 44 bekende Ieperlingen die overleden zijn, maar blijvend in het geheugen van de stad gegrift staan.
- Na een grondige facelift in 2021 verschijnt het tijdschrift ‘Iepers Kwartier’ samen met ‘Iepers Kwartier Actua’ thans viermaandelijks. De redactieraad, bestaande uit Frederik Vandenbroucke, Rony Meire en Jean-Pierre Meirlaen waakt over de kwaliteit van de publicaties.
- In 2021 verscheen er, onder impuls van het ganse bestuur, andermaal een boek, getiteld ‘Ieper tijdens de Tweede Wereldoorlog’. Hieraan werkten volgende auteurs mee : Chris Beel, Annie Compernolle, Wilfried Desodt, Daniël Masure, Rony Meire, Jean-Pierre Meirlaen, André Nottebaere, Frederik Vandenbroucke en Staf Verheye.
Twee geslaagde namiddaguitstappen
van Heemkring Iepers Kwartier
Rondleiding van onze groep door Hendrik Nelde op de site van mouterij-brouwerij Feys in Beveren-Kalsijde.
Op zaterdag 18 juni koos Heemkring Iepers Kwartier de weg naar Mesen.
Om 14.00 uur begon het bezoek aan de kleinste stad van België met een acteermoment in de Sint-Niklaaskerk. Gravin Adela, vertolkt door bestuurslid Josee Outtier, initiatiefneemster van dit namiddagevenement, vertelde in een passende outfit een halfuur lang over het leven en werk van gravin Adela. “Ik ben Adela en ik ben van Mesen”, sprak Josee. “Het leek alsof alles echt was, de gravin leek even weer tot leven gewekt”, aldus een spontane reactie uit het publiek. Nadien nam heemkundige Johan Beun de leiding over. Johan publiceerde destijds enkele bijdragen over Mesen in het tijdschrift ‘Iepers Kwartier’ en was ook co-auteur van enkele boeken over het stadje. Hij bezocht samen met ons de kerk en de crypte en beantwoordde vragen van het belangstellende publiek. Een bezoek aan de toren, de zgn. dikkop, stond ook op het programma en velen waagden zich naar boven, ondanks de verzengende hitte van die namiddag. Gelukkig werd het gauw tijd voor een frisse consumptie in Café du Centre op de Markt. De namiddag vervolgde met een rondgang in het bezoekerscentrum van Mesen en eindigde na een verplaatsing met de personenwagens op het even verder gelegen Vredespark. Iedereen leek tevreden en voor Heemkring Iepers Kwartier betekende dit een geslaagd evenement.
De namiddaguitstap van zaterdag 1 oktober naar Beveren-Kalsijde bracht veel volk op de been, waaronder een aantal mensen van Heemkring ‘Aan de Schreve’ uit Poperinge. Initiatiefnemer van dit evenement was ons bestuurslid Danny Cuvelier. Op de agenda stond een bezoek aan mouterij-brouwerij Feys, die vlakbij de Dode IJzer van Roesbrugge ligt. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was dit de enige mouterij-brouwerij die in niet-bezet België zonder oorlogsschade actief bleef. Het gebouwencomplex met industrieel archeologische gevel, bekroond met kantelen, is ongeveer 9000 m² groot De mouterij-brouwerij bleef actief tot in het jaar 1965 en was ooit de tweede grootste van het land. Tegenwoordig is de vroegere mouterijvloer ingericht als ruimte voor evenementen. De kelder fungeert als fuifzaal. Er is nog heel wat renovatiewerk aan dit complex en er wordt ook nog gewerkt aan een tentoonstellingsruimte van bierglazen. Hendrik Nelde gidste ons door het gebouw, gaf deskundige uitleg over alle facetten van bier in wording en liet ons nadien van drie bieren proeven met een bijhorend hapje. De ‘Zwarte Madam’ was wel het meeste nat en straf. Na de bierdegustaties gaf Danny Cuvelier nog een uiteenzetting met dia’s over de vroegere abdij van de Roesbrugge-Dames die aan de achterkant van de site lag. Als slot van deze namiddag begaf de groep zich vervolgens naar de plek waar de abdij ooit had gestaan. Het is thans weiland. Grote tevredenheid bij ons publiek op het einde van de geslaagde groepsuitstap. Andermaal een opsteker voor Heemkring Iepers Kwartier! Het bestuur van de heemkring beraadt zich over nieuwe uitstappen in de loop van het jaar 2023. We houden jullie alvast op de hoogte.
JEAN-PIERRE MEIRLAEN